Γιώτα Γαργάλα: Όταν σε αγαπάς και τιμάς τη ζωή, δε φοβάσαι το θάνατο

Γιώτα Γαργάλα: Όταν  σε αγαπάς και τιμάς τη ζωή, δε φοβάσαι το θάνατο

(συζήτηση με τον Κωνσταντίνο Σύρμο)

Ποια είναι η Γιώτα και γιατί έχει έρθει σε αυτόν τον κόσμο; Η Γιώτα είναι η γυναίκα της διπλανής πόρτας, η μητέρα κι η γιατρός της διπλανής πόρτας, που θέλει να βοηθήσει τον άνθρωπο. Νομίζω πως ήρθα σε αυτόν τον κόσμο για να βοηθάω τον πλησίον. Γι' αυτό έγινα γιατρός και για αυτό έγινα και life coach. Κι η περιπέτειά σου με τον καρκίνο τι σου άφησε και τι σου πήρε; Κατά περίεργο τρόπο, η περιπέτειά μου με τον καρκίνο δεν με άλλαξε καθόλου. Από την εφηβεία μου ακόμα είχα καταλάβει πως τη ζωή μας τη διακατέχει η τυχαιότητα, «τα ζάρια του Θεού», και με έναν τρόπο ήμουν απολύτως έτοιμη για κάθε γύρισμα της τύχης, για κάθε αναποδιά, για κάθε αναπάντεχο και ξαφνικό χτύπημα. Οι σπουδές μου στην Ιατρική ενίσχυσαν αυτή την πεποίθηση, καθώς  στα νοσοκομεία συνάντησα πολύ συχνά «άδικες» αρρώστιες και «άδικους» θανάτους και μάλιστα σε τρομερά νεαρές ηλικίες. Έτσι, όταν ήρθε ο καρκίνος, είχα ήδη βάλει πολλές φορές τα πόδια μου στα παπούτσια των ασθενών μου, είχα ήδη σκεφτεί πώς θα αντιδρούσα αν τύχαινε να αρρωστήσω βαριά και είχα σχεδόν αποφασίσει και πως θα το χειριστώ. Επειδή αμέσως δημοσιοποίησα την περιπέτειά μου στο κανάλι μου στο YouTube και στο Facebook, δέχτηκα ένα απίστευτο κύμα αγάπης και μία ώση στοργής, ακόμα και από αγνώστους που τυχαία είχαν πέσει σε ένα βίντεό μου, όπου ανέλυα την κατάστασή μου. Διάφοροι διαδικτυακοί φίλοι που δεν είχα συναντήσει ποτέ από κοντά, προσφέρθηκαν να στείλουν ακόμα και αίμα. Άλλοι μου εμπιστεύτηκαν τις δικές τους μάχες με τον καρκίνο. Ήμουν τόσο απασχολημένη με όλο αυτό το πανηγύρι επικοινωνίας που δεν πρόλαβα να σκεφτώ ούτε τον καρκίνο, ούτε τον θάνατο. Επίσης ο καρκίνος με ανάγκασε να ρίξω τους ρυθμούς μου. Επειδή έκανα όλο το γνωστό σετ (ακτινοθεραπείες, χημειοθεραπείες και τρία χειρουργεία), αναγκαστικά σταμάτησα να δουλεύω για κάποιους μήνες και απόλαυσα  το σπίτι μου, τα παιδιά μου, τις γάτες μου. Δηλαδή ο καρκίνος με ξεκούρασε. Οπότε για να απαντήσω στην ερώτησή σου, θα σου πω πως ο καρκίνος μου πήρε μερικά μέτρα έντερο, αλλά μου έφερε αγάπη, αυτοσεβασμό, εσωτερική ηρεμία και πολλούς πολλούς νέους φίλους. Συνομιλώντας και με άλλους ανθρώπους που πέρασαν την εμπειρία ενός καρκίνου, νιώθω ότι πρόκειται για μία εμπειρία καθαρτηρίου. Όπου αν καταφέρεις και βγεις ζωντανός, ανακαλύπτεις εκ νέου τον εαυτό σου και όσα σε αφορούν. Θυμάμαι τις αναρτήσεις σου, που πράγματι έβγαζαν ένα κύμα αισιοδοξίας, κάτι που νομίζω αποτελεί κι ένα κομβικό κομμάτι της εξέλιξης ή της θεραπείας ενός καρκίνου. Μιας και ανέφερες την ιδιότητά σου ως μητέρας αλλά και αυτή της παιδιάτρου, πες μου, τι πιστεύεις είναι αυτό που θα μείνει στη μνήμη των παιδιών μετά την πανδημία; Και πώς θα τα επηρεάσει; Είμαι μητέρα δύο παιδιών που είναι έφηβοι και μίας μικρούλας που είναι μόλις δέκα χρονών. Ομολογώ πως περίμενα μεγαλύτερη αντίδραση ή – αν θέλετε - περισσότερη γκρίνια για την πανδημία και για τα lockdowns. Επιπροσθέτως, πριν αρχίσει το δεύτερο lockdown, τα εφηβάκια μου πέρασαν Κορωναϊό, οπότε μείνανε για 15 μέρες εντελώς απομονωμένα στα δωμάτιά τους. Εντελώς! Και όμως, δείξανε μία εντυπωσιακή για την ηλικία τους εγκαρτέρηση. Δεν τα εξέτασα καν, αν και παιδίατρος, και άφηνα το φαγητό τους έξω από την πόρτα των δωματίων τους. Ήταν μάλλον τόσο απορροφημένα από το ίντερνετ, αλλά και τόσο κουρασμένα από την καθημερινή τους ζωή – γιατί πρέπει να ανταποκριθούν και στις απαιτήσεις της ηλικίας τους, π.χ. σχολεία, φροντιστήρια, κοινωνική ζωή, πάρτι – που ένιωσαν καλά μέσα σε αυτή την αναγκαστική παύση. Είχαν μόνο τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης να «ταΐσουν». Επίσης νομίζω πως βιώνοντας την απομόνωσή τους στα δωμάτιά τους, που θύμιζε πραγματικά απομόνωση φυλακής, έχτισαν χαρακτήρα. Και δεν αστειεύομαι καθόλου. Ήταν μόνα, άρρωστα με πυρετό και παρόλα αυτά, τα κατάφεραν. Και μάλιστα δεν είχαν καν την αναμενόμενη από την κλεισούρα δυσθυμία. Επίσης εντυπωσιακή, ήταν η προσαρμογή των μικρών παιδιών στο μέτρο για την υποχρεωτική χρήση μάσκας. Και οι ασθενείς μου αλλά και τα δικά μου παιδιά προσαρμόστηκαν άνετα θα έλεγα. Εδώ πρέπει να πω πως και οι μητέρες των ασθενών μου αλλά και εγώ η ίδια, είχαμε μεγάλες αμφιβολίες για το πόσο θα συνεργάζονταν τα παιδιά μας στην υποχρεωτική χρήση μάσκας. Τελικά διαπίστωσα πως τα παιδιά είναι πολύ πιο ώριμα από όσο πιστεύουμε και όταν τους δίνεται μία σαφής και ξεκάθαρη οδηγία, καθώς και σαφή όρια, προσαρμόζονται εύκολα. Επίσης, αιωρείται και μία αίσθηση ηρωισμού στα παιδιά «έκανα καραντίνα» λένε οι έφηβοι και γελάνε, που μετουσιώνει την πίεση από την απαγόρευση κυκλοφορίας για παράδειγμα, σε αυτοεκτίμηση. Μεγαλώνοντας όλα γίνονται πολύπλοκα, ζούμε γραφειοκρατικά. Μοιάζει λες και ζούμε δύο συνεχόμενες ζωές, μία η παιδική – εφηβική, ακολουθούμενη από τη δεύτερη, του επαγγελματία. Αναπολούμε την πρώτη αλλά, φυσικά, δεν επιστρέφουμε ποτέ. Μιας και μιλάμε για παιδιά, και παιδιά ίσον σκανδαλιά, θέλω να μου πεις τι σου έκανε το πιο άτακτο παιδί που κλήθηκες να εξετάσεις και πως το αντιμετώπισες; Ωραία ερώτηση! Όλοι οι παιδίατροι έχουμε αντιμετωπίσει πολλά άτακτα παιδιά και μάλιστα έχουμε έρθει και αντιμέτωποι με ευφάνταστους τρόπους αντίστασης στην εξέταση. Φυσικά δοκιμάζεις τα πάντα ως γιατρός προκειμένου να ηρεμήσεις και να καθησυχάσεις τον μικρό ασθενή. Αλλά μετά από 17 χρόνια άσκησης της παιδιατρικής έχω καταλήξει στο εξής: «Μόνο το χιούμορ και το χαμόγελο λειτουργούν. Η χαμηλή σε ένταση φωνή και το χαμογελαστό πρόσωπο δαμάζουν ακόμα και θηρία». Και το χιούμορ είναι κάτι που πραγματικά εκτιμούν τα παιδιά. Ίσως γιατί τα παιδιά διαθέτουν απίστευτο χιούμορ τα ίδια! Μιλώντας για χιούμορ και χαμόγελο, βρίσκω καταπληκτικές τις σαρκαστικές αναρτήσεις σου για την τηλεκπαίδευση, ότι νιώθεις σαν η ίδια να ξανακάθεσαι στα θρανία. Πως είναι η όλη αυτή εμπειρία για τον γονιό και το παιδί; Στην πραγματικότητα με διασκεδάζει αυτή η συμμετοχή μου στην τηλεκπαίδευση. Επειδή ήμουν και ψυχαναγκαστική μαθήτρια (αυτό που λέμε «φυτό») το απολαμβάνω όταν ξέρω κάτι που λογικά θα έπρεπε να έχω ξεχάσει. Δηλαδή μου έχει μείνει το κουσούρι να πετιέμαι και να κάνω την έξυπνη, σηκώνοντας το χέρι νοερά. Επίσης, μαθαίνω πολλά. Είναι μία επανάληψη στις γνώσεις και πλέον νιώθω έτοιμη και για  τηλεπαιχνίδι γνώσεων!

Θα ήθελα να σε προκαλέσω λίγο. Πρόσφατα απέκτησες το πτυχίο σου ως Life Coach. Στο μυαλό μου αυτό μεταφράζεται στην εκμάθηση ενός τρόπου ζωής τύπου: «Δες το θετικά», «Αύριο ξημερώνει μια καινούρια μέρα», κ.λ.π. Το εκφράζω κάπως απλοϊκά, αλλά, θέλω να πω, πόσο εύκολο είναι αυτό ρεαλιστικά; Και πόσο χρήσιμο; Ας πούμε, προσωπικά, ήταν οι πιο μαύρες μου περίοδοι που με έκαναν να εμβαθύνω και να με «βρω». Μπα, δεν με προκαλείς καθόλου. Το life coaching δεν είναι ξεμάτιασμα και ούτε μετά τη συνεδρία ανοίγουν οι ουρανοί και πέφτει  κρουνηδόν η ευτυχία πάνω στον πελάτη. Το Life coaching είναι ουσιαστικά η βοήθεια που σου προσφέρει κάποιος για να πας από το σημείο Α στο σημείο Β. Επικεντρώνεται στο μέλλον και έχει σχέση με τους στόχους που θέτει το ίδιο το άτομο στον εαυτό του. Ένας coach δεν λέει «Δες το θετικά» παρόλο που σε μία συνεδρία υπάρχει φυσικά, σχεδόν πάντα, κλίμα αισιοδοξίας. Ο coach σε βοηθάει να βρεις τι είναι καλύτερο για σένα και πως μπορείς να το υλοποιήσεις στην πράξη. Όμως, πολύ συχνά, ένας πελάτης έρχεται στη συνεδρία με ένα Χ αίτημα: π.χ. για να βοηθηθεί στην πιο ορθή διαχείριση του χρόνου του, και στο τέλος αναδεικνύεται πως πίσω από αυτό το αίτημα κρύβονται άλλα βαθύτερα θέματα ή άλλες βαθύτερες ανάγκες. Στο τέλος, αυτός ο συντονισμός πελάτη και coach αποτυπώνεται στην πραγματική ζωή με απτά αποτελέσματα. Και αυτή είναι η μαγεία. Και μετά την αποτυχημένη μου – ομολογώ – προσπάθεια να σε προκαλέσω και με γνώμονα όλα όσα ως τώρα έχεις βιώσει, σήμερα, κοιτώντας τον κόσμο από την ηλικία των 50 ετών, που αριθμητικά τουλάχιστον μοιάζει ως ένα μεταίχμιο, τι πιστεύεις για τη ζωή, τον θάνατο και την αλληλεξάρτηση αυτών των δύο εννοιών; Η αλληλοεξάρτηση είναι σαφής, με την έννοια πως ο θάνατος είναι το τέλος της ζωής. Νομίζω πως η ηλικία των 50 είναι πράγματι και μεταίχμιο και ορόσημο. Τουλάχιστον ήταν για μένα. Ένιωσα πως κοίταξα αμφιθεατρικά τη ζωή μου, πως αξιολόγησα τη μέχρι τότε πορεία μου και πως εμπνεύστηκα τη συνέχειά της. Πιστεύω πως οφείλουμε να προσπαθούμε να βελτιώνουμε καθημερινά τη ζωή μας σε τέτοιο βαθμό ώστε να αναβάλουμε τον θάνατό μας. Αυτό προϋποθέτει φυσικά την αγάπη προς τον εαυτό μας. Και συμβαίνει το εξής παράδοξο: όταν αγαπάς τον εαυτό σου και τιμάς τη ζωή σου, δε φοβάσαι τον θάνατο. Συμφωνώ απόλυτα μαζί σου και προσωπικά πιστεύω πως αν θυμάσαι τη θνητότητά σου, και ζεις απαλλαγμένος από το άγχος του τέλους και του μετά του τέλους, μπορείς να ζήσεις μια όμορφη και μακρά ζωή. Επειδή κι εγώ αγαπώ τον εαυτό μου, ως άτομο με κινητικές βλάβες, έχω αποφασίσει να ρωτάω κάθε έναν που συμμετέχει στις «άκακες» συζητήσεις μας, τι γνώμη έχει για την αναπηρία. Εσύ Γιώτα πως αντιλαμβάνεσαι την έννοια της αναπηρίας; Μετά τον Στίβεν Χόκινγκ, νομίζω πως όλοι έχουμε τροποποιήσει την αντίληψή μας για την κινητική αναπηρία. Θυμάμαι πάντα μία συνέντευξή του στην οποία είχε πει: «Να θυμάστε να κοιτάτε τα αστέρια και όχι κάτω στα πόδια σας». Νομίζω πως είναι ό,τι ωραιότερο έχω ακούσει… Είναι μια φράση –στάση ζωής για όλους μας. Ειδικά στις σημερινές συνθήκες, όπου μια πανδημία έρχεται να μας δείξει πόσο ίσα ευάλωτοι, ανοχύρωτοι και ίσοι είμαστε, ανεξαρτήτως τρόπου βίωσης της ζωής μας. Ίσοι όπως όταν ταυτόχρονα κοιτάζουμε τα αστέρια. Μιας και αναφέρθηκα στην πανδημία, κλείνοντας και αφού σε ευχαριστήσω θερμά για τη συζήτησή μας, θέλω να σε ρωτήσω και για μια άλλη σου εξίσου σημαντική ιδιότητα. Γράφεις βιβλία και θεατρικά κείμενα. Τι θα επέλεγες λοιπόν από όλη αυτή την περίοδο να σχολιάσεις μέσα από τη γραφή σου και γιατί; Την ίδια την πανδημία, φυσικά! Είναι δυνατό σκηνικό για μυθιστόρημα. Εννοώ πως είναι καλό υλικό για έναν συγγραφέα. Υπάρχει ένταση, υπάρχει αγωνία, υπάρχει ένας εξαιρετικά μεταδοτικός ιός που διασπείρεται με την ανθρώπινη επαφή... Νομίζω πως ακόμα και αυτοί που δεν είναι συγγραφείς θα γίνουν μετά το τέλος της πανδημίας. 

Σε ευχαριστώ για τη φιλοξενία!!!

___________
σύνδεσμοι:
YouTube Κανάλι της Γιώτας Γαργάλα
Τα βιβλία της Γιώτας Γαργάλα (συγγραφικό ψευδώνυμο: Γιώτα Στεφάνου)